.
 |
|
|
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Müslümanın fazîleti
Ravi Ebû Hüreyre
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`den işittim, buyuruyordu ki: Bizler (Ehl-i Kitâb`a nazaran) en sonra gelmişler (ken) Kıyâmet gününde (fazîletce) en başa geçecek olanlarız. Şundan dolayı ki, bizden evvel onlara, (daha sonra bizlere) kitab verildi de Allâh`ın onlara farz buyurduğu gün, bu (cum`a günü) iken onlar ihtilâf çıkar(ıp başka günlere ta`zîm et)diler. Bize ise o güne i`tibâr etmek husûsunda Hak Teâlâ hidâyet verdi. Artık bu babda nâs bizden geri kalmış oludular. Yahûdiler(in ibâdet günü) yarın, Nasârâ (nınki) de öbür gündür.
HadisNo 478
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma günü yıkanmak;Güzel koku sürünmek;Misvak kullanmak
Ravi Ebû Saîd-i Hudrî
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in: "Her bâliğ olan (kimseye) cum`a günü gusletmek ve imkân bulursa gerek misvaklenmek, gerek hoş koku sürünmek vâcib (gibi) dir." buyurduğuna şehâdet ederim.
HadisNo 479
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma günü yıkanmak;Cuma namazı ve hutbesi;Cumanın fazîleti
Ravi Ebû Hüreyre
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz) buyurdu ki: Her kim cum`a günü cenâbet guslü ile iğtisâl ettikten sonra (ilk saatte Cum`a namazına) giderse bir deve, ikinci saatte giderse bir sığır, üçüncü saatte giderse (sağlam) boynuzlu bir koç, dördüncü saatte giderse bir tavuk, beşinci saatte giderse bir yumurta kurban etmiş gibi (sevâba nâil) olur. İmam (hutbeye) çıkınca da melekler zikri (yâni hutbeyi) dinlemek için (mecliste) hazır bulunurlar.
HadisNo 480
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma günü yıkanmak;Cumanın fazîleti;Güzel koku sürünmek
Ravi Selmân-ı Fârisî
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Hiç bir kimse yoktur ki, Cum`a günü iğtisâl edip elinden geldiği kadar paklandıktan ve (başını ve sakalını tarayıp kullandığı) yağından yağlandıktan, yâhud evindeki kokudan süründükten sonra (hânesinden mescide) çıksın, yanyana oturan iki kimsenin arasını açmasın, daha sonra (Hak Teâlâ tarafından) ona takdîr edildiği kadar namaz kılsın, daha sonra da imam söze başlayınca (namaz bitinceye kadar) sesini kessin de o Cum`a ile öteki Cum`a arasındaki günahları mağfûr olmasın.
HadisNo 481
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma günü yıkanmak;Güzel koku sürünmek
Ravi Abdullâh b. Abbâs
Hadis
Şöyle rivâyet olunmuştur: Müşârün-ileyh`e: "Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in: Cum`a günü cünüb olmasanız da yine iğtisâl edip başlarınızı yıkayınız, bir miktar koku da sürününüz, buyurduklarını söylüyorlar. (Ne dersin?)" dediler. (İbn-i Abbâs cevâben): "Gusül (hakkında) evet, (böyle buyurduğunu bilirim) lâkin koku (hakkında) birşey buyurduğunu bilmiyorum" dedi.
HadisNo 482
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu İpekli elbise giymek
Ravi Abdullâh b. Ömer
Hadis
Şöyle demiştir: (bir def`a) Ömer İbnü`l-Hattâb mescidin kapısında (Utarid İbn-i Hâcibe âit satılık) ipekten bir hulle gördü. "Yâ Resûlâ`llâh, (keşki) bunu satın alsan da cum`a gün(ler)i ve huzûr-ı (âlî) ne vefdler geldiği vakitler giysen!" dedi. Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem: "Bunu olsa olsa Âhiretten nasîbi olmayan kimse giyer" buyurdu. Sonraları (bir kere) Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`e (onun gibi ipek) hulleler geldi ve Ömer İbnü`l-Hattâb (radiya`llâhu anh)a hullelerden birini bahşetti. Ömer (İbnü`l-Hattâb:) "Yâ Resûlâ`llâh, bunu bana verdin. Halbuki Utarid`in hullesi için o buyurduğunu buyurmuştun" di(ye istifsarda bulun)du. Bunun üzerine Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (cevâben): "Bunu ben sana giyesin diye vermedim ki" buyurdu. Ömer (İbnü`l-Hattâb hulleyi alıp) Mekkede (henüz) müşrik olan bir kardeşine verdi.
HadisNo 483
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Misvak kullanmak
Ravi Ebû Hüreyre
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Ümmetime -yâhud (diğer rivâyete nazaran) nâsa- meşakkat vermek korkusu olmasaydı kendilerine her namaz kılarken misvak (isti`mâlini) emrederdim.
HadisNo 484
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Misvak kullanmak
Ravi Enes b. Mâlik
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (bir kerre): "Misvâk (isti`mâli) hakkında (ki tavsiyelerim) artık çoğa vardı (dinleyip itâat etmek gerek.)" buyurdu.
HadisNo 485
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Namazda istiâne (başka şeyle meşgul olmak)
Ravi Ebû Hüreyre
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz) cum`a günü sabah namaz(ının ilk rek`at) ında ... (ikinci rek`atinde de) ... (Sûre-i şerîfelerini) okurlardı.
HadisNo 486
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Âile sorumluluğu;Devlet adamının sorumluluğu;Kadınların sorumluluğu;Mes`ûliyet (sorumluluk);Sorumluluk
Ravi Abdullâh b. Ömer
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`den işittim, buyurdu ki: Her birerleriniz râî (yâni elinin altında ne varsa onu lâyıkiyle muhâfaza ve sıyânetle mükellef)dir ve her birerleriniz elinin altındakinden mes`uldür. Devlet adamları birer râîdir ve raiyyesinden mes`uldür. İnsan ehl(u ayâl)inin râîsidir ve raiyyesinden mes`uldür. Kadın, kocasının evinin râîsi (yâni muhâfızı)dır. Hizmetkâr efendisine âid malın râîsidir ve elinin altındakinden mes`uldür. -Râvî ki, İbn-i Ömer, yâhud ondan rivâyet eden oğlu Sâlim İbn-i Abdillâh`tır- Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in bir de: "İnsan babasına âid malın râîsidir ve elinin altındakinden mes`uldür" buyurduklarını zannediyorum, der. (Elhâsıl) her birerleriniz râî ve her birerleriniz raiyyesinden mes`uldür.
HadisNo 487
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Yıkanmak
Ravi Ebû Hüreyre
Hadis
O hadîsi ki -biraz evvel (478) inci olarak geçmişti- Bu (tarikten olan) rivâyette şöyle bir ziyâde (de) vardır: (Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem Efendimiz biraz sükût buyurduktan sonra) "Her yedi günde bir gün iğtisâl edip başını ve bütün cesedini yıkamak (Cum`a`ya giden) her (bâliğ) müslüman üzerine (Allâh`ın) bir hakkıdır" buyurdu.
HadisNo 488
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma günü yıkanmak;Yıkanmak
Ravi Ümmü`l-mü`minîn Âişe
Hadis
Şöyle demiştir: (Ahd-i Celîl-i Risâlet-Penâhî`de) nâs (gerek Medîne`ye yakın) menzillerinden ve (gerek) avâlîden Cum`a`da nevbetleşe hazır olup (sırtlarında yün aba olarak) toz toprak içinde gelirlerdi ki, toz toprak vücudlarına sinip bedenlerinden ter (kokusu) çıkardı. (Bir def`a) Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem benim yanımda iken bunlardan biri (yâhud bir takımları) huzûruna geldi. Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem: "Bâri bu gün yıkansanız!" buyurdu.
HadisNo 489
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma günü yıkanmak;Yıkanmak
Ravi Ümmü`l-mü`minîn Âişe
Hadis
Şöyle demiştir: (Zamân-ı saâdette) halk kendi işlerini kendi gören takımdan idiler. Cum`a`ya gittikleri vakit de (iş zamanlarındaki hal ve hey`etleri ne ise) o hâl ve hey`etleri ile giderlerdi. (Bundan dolayı) kendilerine: "Keşki yıkansanız" buyuruldu.
HadisNo 490
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma vakti
Ravi Enes b. Mâlik
Hadis
Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem Cum`a`yı Güneş (batıya) meylettiği zamanda kıldırdı.
HadisNo 491
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma vakti
Ravi Enes b. Mâlik
Hadis
Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz) namazı, soğuk şiddetlendiği zamanlarda erken kıldırır, şiddetli sıcaklar bastığında serinlik vaktine te`hir buyururdu. Râvî, (Enes`in namazdan) kasdettiği ma`nâ Cum`a (namazı)dır, diyor.
HadisNo 492
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Oturanı kaldırmamak
Ravi Abdullâh b. Ömer
Hadis
Şöyle demiştir: Bir kimsenin (bir Müslüman) kardeşini oturduğu yerden kaldırmasını ve oraya oturmasını Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz) nehiy buyurdu. (Râvî Nâfi`a:) "Bu, (salât-ı) Cum`a`da mı?" diye soruldu. (Nâfi`:) "Cum`a`da da, başkasına da" cevâbını verdi.
HadisNo 494
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma ezanı
Ravi Sâib b. Yezîd
Hadis
Şöyle demiştir: Cum`a günü (Cum`a) nidâsı, (ezânı) ilkin Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem ile Ebû Bekr ve Ömer (radiya`llâhu anhümâ) zamanlarında iman minbere oturduğ vakit başlardı. Osmân (radiya`llâhu anh halîfe) olup nâs da (Medîne`de) çoğalınca Zevrâ`da (okunan) üçüncü nidâyı, (ezânı) ilâve etti.
HadisNo 495
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma ezanı
Ravi Sâib b. Yezîd
Hadis
(Bundan evvelki rıvâyetini te`yid ettikten sonra) şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in (Cum`a ezânını okuyan) birden ziyâde müezzini yoktu. Cum`a günü ezân okunması da imam minbere oturduğu vakitte olurdu.
HadisNo 496
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Müezzinin söylediklerini tekrar
Ravi Muâviye b. Ebî Süfyân
Hadis
(Sened-i sahîh-i muttasıl ile) rivâyet olunmuştur ki, Muâviye İbn-i Ebî Süfyân radiya`llâhu anhümâ bir Cum`a günü minbere oturmuş. Müezzin: ... demiş. Muâviye de: ... demiş, (Müezzin:) ... demiş. Muâviye: ... yâni: Buna ben de şehâdet ederim, demiş. (Müezzin:) ... demiş. Muâviye (yine) ... demiş. (Müezzin:) ezânı bitirince Muâviye: "Ey nâs, ben Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in bu makamda (yâni minber üzerinde) oturur ve müezzin ezân okurken benden işittiğiniz (bu) sözleri buyurduğunu işittim." demiş.
HadisNo 497
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Namaz bitince imâmın cemâate dönmesi
Ravi Sehl b. Sa`d
Hadis
(Yine) Sehl İbn-i Sa`d (-i Sâidî) radiya`llâhu anhümâ`nın minber hakkındaki hadîsi ki (yukarıda (447) inci olarak) geçmişti (o rivâyette) Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz`in) minber üzerinde namaz kıldıkları ve (esnâ-yı salâtta) geri geri gittikleri zikredilmişti. Bu rivâyette (ise Sehl radiya`llâhu anh): "Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem namazdan çıkınca nâsa dönüp: Ey nâs, bu (gördüğünüz) şeyleri bana uyasınız ve benim namazımı öğrenesiniz diye yaptım" buyurdu" sözlerini ziyâde etmiştir.
HadisNo 498
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Hz. Peygamber`in mu`cizeleri
Ravi Câbir b. Abdullâh
Hadis
Şöyle demiştir: Bir hurma kütüğü vardı ki, Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz hutbe esnâsında) onun üzerinde dururdu. Kendisi için minber kurulduğunda (bu) kütükten, gebe develerin iniltisine benzer sesler (çıktığını) işittik. Tâ ki, Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (minberden) inip de elini üzerine koyunca (sustu).
HadisNo 499
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma namazı ve hutbesi
Ravi Abdullâh b. Ömer
Hadis
Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz) -(tıpkı) sizin şimdi yaptığınız gibi- (ilk) hutbesini ayakta îrâd buyurur, sonra otururdu. Ba`dehû (tekrar ikinci hutbe için) ayağa kalkardı.
HadisNo 500
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Hırs
Ravi Amr b. Tağlib
Hadis
Şöyle demiştir: (bir def`a) Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`e (Bahreyen`den) bir (çok) mal, yâhud bir (çok) seyb (üserâ) gönderilmişti. Onu taksim buyurdu. (Taksim ederken) birtakım kimselere atıyye verdi de bir takımlarına (hiç) aldırmadı. (Sonra) haber aldı ki (atıyyesiz) bıraktığı kimseler ıtâb ediyorlar. Bunun üzerine (hutbeye çıkıp) Allâhu Teâlâ`ya hamd, sonra senâ etti. Ondan sonra (da) : Vallâhi ben aldırmadığım kimseyi atıyye verdiğim kimseden ziyâde sevip dururken (yine) birine atıyye verip (sevdiğime hiç) aldırmadığım olur. Lâkin (şu var ki) bir takım kimselere, kalplerinde ceza` ve helâ` (yâni sabırsızlık ile hırs ve tama`) gördüğüm için (kendilerine mal) verdim. Bâzı kimseleri de Allâhu Teâlâ`nın, kalblerinde yarattığı gınâ (-yi nefsî) ve hayr (-ı cibillî) ye havâle eder(ek mahrum bırakır)ım. Amr İbn-i Tağlib de bunlardan biridir. Râvî Amr İbn-i Tağlib (radiya`llâhu anh) der ki: Vallâhi o kadar (sevindim ki) Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in bu (taltifkârâne) sözüne bedel bütün dünyâya mâlik olmayı gönlüm istemez.
HadisNo 501
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Hz. Peygamber`in "emmâ be`du" kullanması
Ravi Ebû Humeyd Ensârî-i Sâidî
Hadis
Ebû Humeyd (Ensârî-i) Sâidî radiya`llâhu anh`den, Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in (bir gün) ba`de`z-zuhr namazdan sonra (hutbeye) kalkıp teşehhüde ve Allâhu Teâlâ`ya ehli olduğu sözlerle (hamd ü) senâda bulunduğu, ondan sonra da ... buyurduğu (sened-i sahîh-i muttasıl ile) rivâyet edilmiştir.
HadisNo 502
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma namazı ve hutbesi
Ravi Abdullâh b. Abbâs
Hadis
Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (bir gün mübârek) sırtında büyük bir ridâ olarak (sarınıp) bürünmüş ve (mübârek) başını boz bir sarık ile bağlamış olduğu halde minbere çıktı ki, bu (hutbe îrâdı için minbere) son oturması oldu, Allâhu Teâlâ`ya hamd ü senâ etti. Sonra: Ey nâs, yakına gelin" buyurdu. (Sahâbe-i Kirâm) etrâfına toplandılar. Ondan sonra buyurdu ki: (Biliniz) bu Ensâr cemâati (günden güne) azalacaklar, (başka) kimseler ise çoğalacaklardır. Binâenaleyh Muhammed salla`llâhu aleyhi ve sellem ümmetinden her kim her hangi bir şey üzerine sâhib-i vilâyet olup da bir kimseye zarar vermeğe veya menfaat eriştirmeğe kudret-yâb olacak olursa onlardan iyilik edenlerin iyiliğini kabûl, kötülük edenlerin seyyiesini affetsin.
HadisNo 503
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma namazı ve hutbesi
Ravi Câbir b. Abdullâh
Hadis
Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz) cum`a günü hutbe îrad buyururken biri mescide geldi: (Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem:) "Filân, sen namaz kıldın mı?" diye sordu. O da "Hayır" dedi. (Bunun üzerine:) "(Öyle ise) kalk da namaz kıl" buyurdu.
HadisNo 504
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Yağmur duâsı
Ravi Enes b. Mâlik
Hadis
Şöyle demiştir: (Bir def`a) Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem zamânında nâs bir kıtlığa müptelâ oldu idi. Bir cum`a günü Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem hutbe îrâd buyururken A`râbînin biri ayağa kalkıp: "Yâ Resûla`llâh, mallar helâk oldu. Çoluk çocuk da aç kaldı bize duâ buyur" de(ye niyâz et)di. Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (mübârek) ellerini kaldırdı ki, (o sırada) gözümüze gök yüzünde hiçbir bulut parçası görünmüyordu. Nefsim yed-i kudretinde olan Zât-ı Ecell-ü A`lâ`ya kasem olsun ki, bulutlar dağlar gibi (gök yüzünü) istilâ etmedikçe o (mübârek) ellerini indirmedi ve (yağmur yağmadan) minberinden inmedi. (Minberden inerken mübârek) sakalına doğru yağmur (tânelerin)in yuvarlandığını gördüm. O gün, ertesi gün, daha ertesi gün.. tâ öteki Cum`aya kadar (hep) üzerimize yağıp durdu. (Ertesi Cum`a) yine o A`râbî (Enes radiya`llâhu anh`in dediğine göre) yâhud bir başkası ayağa kalkıp: "Yâ Resûlâ`llâh, (artık) binâlar yıkıldı. Mallar da (suda) boğul(mağa başla) dı. Bize duâ buyur" de(ye istirham et)di. (Bunun üzerine Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem yine mübârek) ellerini kaldırdı. Ve: "İlâhî, etrâfımıza (yağdır), üzerimize değil" di(ye duâ buyur)du. (Bunu söylerken de mübârek) eliyle hangi cihetteki buluta işâret buyurdu ise (orası) açıldı ve Medîne (üstü açık) bir alan gibi oldu. Kanat vâdîsi bir ay mütemâdiyen aktı ve her hangi cihetten kim geldiyse bol bol yağmur yağdığından bahsetti.
HadisNo 505
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cuma hutbesini dinlemek
Ravi Ebû Hüreyre
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz): "Cum`a günü imam hutbe (îrâd) ederken arkadaşına (yalnız) dinle desen (yine) lâğvetmiş olursun" buyurdu.
HadisNo 506
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Cumanın fazîleti
Ravi Ebû Hüreyre
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (bir gün) Cum`adan bahs buyuruyordu (da): "Onda bir saat vardır ki hiçbir abd-i Müslim, namazda bulunup ve o sâate rast getirip Allâhu Teâlâ`dan bir şey dilemez ki, Allâhu Azze ve Celle ona (dileğini) bahşetmesin" buyurdu. (O sâatin) kısa olduğunu anlatmak için (mübârek) eli ile (ve baş parmağını orta ve adsız parmaklarının iç tarafına basarak) işâret buyurdu.
HadisNo 507
Fasil CUM`A BAHSİ
Konu Evlerde kılınan nâfile namazın fazîleti
Ravi Abdullâh b. Ömer
Hadis
Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem öğlen namazından evvel iki ve ondan sonra (yine) iki, akşam (namazın)dan sonra da Hâne-i saâdetinde iki rek`at namaz kılardı. Yatsı (namazın)dan sonra (kezâlik) Hâne-i saâdetinde iki rek`at kılardı. Cum`a (namazın)dan sonra ise (Mescid-i Şerîf`den Hâne-i saâdete) teşrîf etmeden (namaz) kılmazdı. (Lâkin sonra) iki rek`at kılardı.
HadisNo 509
|
